Trong vòng 10 năm trở lại đây, tỷ lệ thừa cân, béo phì ở học sinh mầm non (MN), tiểu học (TH) tại TP.HCM tăng lên rõ rệt. Nếu như năm 2000, toàn TP.HCM chỉ có khoảng 2,2% trẻ dưới 5 tuổi bị thừa cân, béo phì thì nay tỷ lệ này đã tăng lên tới 28,5%, tập trung ở nhóm trẻ từ 2-10 tuổi.

Thiếu sân chơi, thừa… calo

Theo các chuyên gia dinh dưỡng, nhu cầu dinh dưỡng của trẻ lứa tuổi MN, mẫu giáo mỗi ngày cần khoảng 1.470 kcal, nhưng thực tế trẻ lại được “nhồi nhét” quá mức với khẩu phần ăn không hợp lý. Ngoài các món "tẩm bổ" cho trẻ ở nhà, tại nhiều trường MN, TH bán trú, bữa ăn trưa chỉ có món ăn mặn toàn thịt cá cùng chén nước canh có quá ít rau xanh. Thống kê của Trung tâm Dinh dưỡng TP.HCM cho thấy, khẩu phần ăn bán trú của trẻ tại các trường đang mất cân đối nghiêm trọng. Cụ thể: chỉ 37,7% trẻ bán trú được ăn rau, còn lại hơn 50% hầu như không ăn; các loại vitamin, vi chất… không đáp ứng đủ 50% nhu cầu thực tế. Trong khi đó, tại căng tin các trường và xung quanh các trường TH lại là vô số các loại nước ngọt, bánh kẹo… khiến nguy cơ béo phì ở trẻ ngày một gia tăng.

Thêm vào đó, việc thiếu sân chơi để trẻ vận động cũng là nguyên nhân khiến trẻ khó có thể giảm cân. Hiệu trưởng một trường MN tư thục ở Q.Gò Vấp, thừa nhận: “Mỗi lớp chỉ có một cô giáo và một bảo mẫu phụ trách chăm sóc cho gần 40 đứa trẻ nên chỉ cần các bé ngồi ngoan một chỗ là vui rồi". Không đồng tình với quan điểm này, BS Đỗ Thị Ngọc Diệp, Giám đốc Trung tâm Dinh dưỡng TP.HCM khẳng định: “Giải pháp chống béo phì tốt nhất là cần kết hợp giữa chế độ dinh dưỡng và vận động. Nên tập cho trẻ ăn nhiều rau, trái cây, hạn chế các loại đồ ngọt, đồ ăn chất béo. Trẻ cần được vận động khoảng 60 phút mỗi ngày không chỉ qua các trò chơi vận động, thể dục mà còn bằng cách cho trẻ tham gia giúp việc ở trường lớp. Có như thế mới giúp trẻ giảm được chứng thừa cân, béo phì”.


Giảm béo cho trẻ: Khó!

Do tâm lý chung của PH đều thích con mình mũm mĩm nên việc can thiệp để giảm tỷ lệ trẻ thừa cân, béo phì… “khó hơn lên trời”. Nhiều hiệu trưởng cho rằng, việc giữ cho trẻ ổn định cân nặng đã là may mắn. Cô Nguyễn Nữ Lan Hương, Hiệu trưởng Trường MN Tuổi Thơ 8, Q.3 thừa nhận: “Hiện nay, tình trạng trẻ thừa cân, béo phì ở các trường MN đang tăng rất cao. Tuy nhiên rất khó để giảm tỷ lệ này bởi việc tuyên truyền cho các bậc PH hiện nay không mấy hiệu quả”. Chị Nguyễn Thị Quỳnh Hương, chủ nhóm trẻ gia đình Quỳnh Hương (Q.Gò Vấp), than thở: “Có lần chúng tôi áp dụng việc giảm cân cho một cháu bé xuống hơn một ký, chưa kịp mừng thì bị mẹ bé này đến mắng té tát vì… đã nộp tiền sao để con đói, và đòi cho con nghỉ học”.

Nhiều bậc cha mẹ do thiếu kiến thức về dinh dưỡng nên bổ sung thái quá vi chất cần thiết cho sự phát triển của trẻ. Chị Nguyễn Thị Mai (Q.10) cho rằng, việc con mình đang bị thừa cân là không có gì đáng quan tâm: “Bé đang tuổi ăn tuổi lớn, cứ cho bé ăn đầy đủ, đồng thời cho bé uống sữa phát triển thêm chiều cao là cân bằng ngay thôi”.

BS Đỗ Thị Ngọc Diệp khuyến cáo: “Trẻ thừa cân, béo phì là thực trạng đáng báo động, bởi nếu không có sự bắt tay đồng hành từ nhiều phía, nguy cơ trẻ sẽ mắc các bệnh liên quan đến tình trạng béo phì như: tim mạch, gan nhiễm mỡ, đặc biệt là bệnh đái tháo đường là rất lớn. Ngoài ra, trẻ bị béo phì ở lứa tuổi đi học dễ bị bạn bè xa lánh, trêu chọc, lâu ngày khiến trẻ dễ mắc các bệnh trầm cảm. Khi đó, trẻ sẽ hạn chế giao thiệp với bạn bè, kém tự tin, giảm khả năng học tập”.